بررسی یافته‌های اپیدمیولوژیک و بالینی پرکاری قشر غده فوق کلیه سگ در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی بیماری‌های داخلی دامهای کوچک، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 استاد گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 استاد گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

    هیپرآدرنوکورتیزیسم که به عنوان سندرم کوشینگ نیز شناخته می­شود، در اثر مواجهه مزمن با گلوکوکورتیکوئیدها ایجاد می­شود.  هدف از این مطالعه، بررسی یافته‌های اپیدمیولوژیک و بالینی (به ویژه چشمی) سگ­های مبتلا به هیپرآدرنوکورتیزیسم، به منظور بهبود روند تشخیص موارد مشکوک به این بیماری، در موارد بالینی است.  در این مطالعه 30 قلاده سگ از استان­های تهران، مازندران و گیلان در فاصله زمانی فروردین 1400 تا اردیبهشت 1401 مورد بررسی قرار گرفتند.  سگ‌های مطالعه حاضر همگی مبتلا به پرکاری قشر غده فوق کلیه بودند و بر اساس یافته‌های بالینی حاکی از بیماری کوشینگ و همچنین مثبت بودن تست سرکوب دگزامتازون با دوز پایین انتخاب شدند.  سپس اطلاعات کلی، علائم بالینی و فاکتورهای چشمی بررسی و ثبت گردید.  داده­ها با استفاده از آزمون­های مربع کای، آزمون دقیق فیشر، آزمون مک نمار، آزمون تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی LSD مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.  میانگین سنی سگ­های دارای هیپرآدرنوکورتیزیسم، 7/9 سال بود.  فراوانی هیپرآدرنوکورتیزیسم نیز در سگ­های عقیم شده بیشتر از سگ­های سالم و همچنین در نژاد تریر بیش­تر از سایر نژاد­ها بود.  علاوه بر این، تفاوت‌های آماری معنی‌داری در ارزیابی‌های چشم از جمله ضایعات چشمی، رفلکس پلکی، اختلالات ساختاری چشم، ملتحمه، صلبیه، عدسی، شبکیه، عنبیه و درگیری عصب بینایی مشاهده شد.  با این حال، جنسیت، نژاد، تظاهرات بالینی، وضعیت رفتاری، تست پاسخ مردمک به نور، تست تهدید، تست خیره شدن، تست پنبه و درگیری قرنیه، تفاوت‌های آماری معنی‌داری را نشان ندادند و سگ‌های داخل خانه و عقیم شده، فراوانی بیشتری در جمعیت مورد مطالعه داشتند.  این مطالعه اولین بررسی اپیدمیولوژیک و بالینی سندرم کوشینگ در کنار سنجش نشانگان چشمی مرتبط با این سندرم در ایران است که نتایج این مطالعه منجر­به درک بهتر بیماری پرکاری قشر غده فوق کلیه سگ در ایران می­شود.  طبق این مطالعه، مشخصات بالینی جمعیت مورد مطالعه مانند مشخصات توصیف شده در مطالعات اپیدمیولوژیک اروپا و آمریکای شمالی است.

کلیدواژه‌ها


Barker, E. N., Campbell, S., Tebb, A. J., Neiger, R., Herrtage, M. E., Reid, S. W., & Ramsey, I. K. (2005). A comparison of the survival times of dogs treated with mitotane or trilostane for pituitary-dependent hyperadrenocorticism. Journal of Veterinary Internal Medicine, 19(6): 810-815.
Behrend, E.N. (2015). Canine and feline endocrinology (4th ed., pp. 377-444).  St Louis, SL: W.B. Saunders.
Behrend, E. N., Kooistra, H. S., Nelson, R., Reusch, C. E., & Scott-Moncrieff, J. C. (2013). Diagnosis of spontaneous canine hyperadrenocorticism: 2012 ACVIM consensus statement (small animal). Journal of Veterinary Internal Medicine, 27(6): 1292-1304.
Belanger, J. M., Bellumori, T. P., Bannasch, D. L., Famula, T. R., & Oberbauer, A. M. (2017). Correlation of neuter status and expression of heritable disorders. Canine Genetics and Epidemiology, 4(1): 6.
Bell, R., Neiger, R., Mcgrotty, Y., & Ramsey, I. K. (2006). Study of the effects of once daily doses of trilostane on cortisol concentrations and responsiveness to adrenocorticotrophic hormone in hyperadrenocorticoid dogs. The Veterinary Record, 159(9): 277-281.
Benchekroun, G., de Fornel-Thibaud, P., Rodríguez Piñeiro, M. I., Rault, D., Besso, J., Cohen, A., Hernandez, J., Stambouli, F., Gomes, E., Garnier, F., Begon, D., Maurey-Guenec C., & Rosenberg, D. (2010). Ultrasonography criteria for differentiating ACTH-dependency from ACTH independency in 47 dogs with hyperadrenocorticism and equivocal adrenal asymmetry. Journal of Veterinary Internal Medicine, 24(5): 1077-1085.
Burkhardt, W. A., Boretti, F. S., Reusch, C. E., & Sieber-Ruckstuhl, N. S. (2013). Evaluation of baseline cortisol, endogenous ACTH, and cortisol/ACTH ratio to monitor trilostane treatment in dogs with pituitary-dependent hypercortisolism. Journal of Veterinary Internal Medicine, 27(4): 919-923.
Carotenuto, G., Malerba, E., Dolfini, C., Brugnoli, F., Giannuzzi, P., Semprini, G., & Fracassi, F. (2019). Cushing’s syndrome an epidemiological study based on a canine population of 21,281 dogs. Open Veterinary Journal, 9(1): 27-32.
Castillo, V. A., Pessina, P. P., Garcia, J. D., Hall, P., Gallelli, M. F., Miceli, D. D. & Cabrera Blatter, M. F. (2014). Ectopic ACTH syndrome in a dog with a mesenteric neuroendocrine tumour: a case report. Veterinary Medicina, 59(7): 352-358.
Da Silva, C. C., Cavalcante, I., de Carvalho, G. L. C. & Pöppl, Á. G. (2021). Cognitive dysfunction severity evaluation in dogs with naturally-occurring Cushing´ s syndrome: A matched case-control study. Journal of Veterinary Behavior, 46: 74-78.
Fracassi, F., Corradini, S., Floriano, D., Boari, A., Aste, G., Pietra, M., Bergamini, P. F. & Dondi, F. (2015). Prognostic factors for survival in dogs with pituitary-dependent hypercortisolism treated with trilostane. The Veterinary Record, 176(2): 49-55.
Galac, S. (2010). Recent developments in canine Cushing`s syndrome. Utrecht Universiteit Utrecht, Faculteit Diergeneeskunde Thesis Universiteit Utrecht. - With ref. - With summary in Dutch and Slovene. 1, 978.
Gallelli, M. F., Cabrera M. F. B. & Castillo V. (2010). A comparative study by age and gender of the pituitary adenoma and ACTH and alpha-MSH secretion in dogs with pituitary-dependent hyperadrenocorticism. Research in Veterinary Science, 88(1): 33-40.
Gilor, C. & Graves T. K. (2011). Interpretation of laboratory test for canine Cushing’s syndrome. Topics in Companion Animal Medicine, 26(2): 98-108.
Hanson, J. M., Teske, E., Voorhout, G., Galac, S., Kooistra, H. S. & Meij, B. P. (2007). Prognostic factors for outcome after transsphenoidal hypophysectomy in dogs with pituitary-dependent hyperadrenocorticism. Journal of Neurosurgery, 107(4): 830-840.
Helm, J. R., Mclauchlan, G., Boden, L. A., Frowde, P. E., Collings, A. J., Tebb, A. J., Elwood, C. M., Herrtage, M. E., Parkin, T. D. & Ramsey, I. K. (2011). A comparison of factors that influence survival in dogs with adrenal-dependent hyperadrenocorticism treated with mitotane or trilostane. Journal of Veterinary Internal Medicine, 25(2): 251-260.
Koestel, Z. L., Backus R. C., Tsuruta, K., Spollen, W. G., Johnson S. A., Javurek, A. B., Ellersieck, M. R., Wiedmeyer, C. E., Kannan, K., Xue, J., Bivens, N. J., Givan, S. A. & Rosenfeld, C. S. (2017). Bisphenol A (BPA) in the serum of pet dogs following short-term consumption of canned dog food and potential healthconsequences of exposure to BPA. The Science of the Total Environment, 579: 1804-