ارزیابی اسپرمهای منجمد گاوی به منظور ارزیابی میزان باروری اسپرمها از ارزش بالایی برخوردار است. هدف از این مطالعه بررسی رابطه بین میزان تحرک و میزان واکنش اسپرمها به رنگآمیزی حیاتی با میزان واکنش اسپرمهای منجمد به محلولهای رقیق شده هیپواسمول و یافتن بهترین رقت محلول هیپواسمول برای ارزیابی غشاء پلاسمایی اسپرمهای منجمد گاوی است. در این مطالعه ضمن بررسی میزان تحرک اسپرمها و تعداد اسپرمهای زنده از آب مقطر و محلولهای دکستروز- نمکی و نمکی با رقتهای 50، 75، 100 و 300 میلیاسمول به منظور ارزیابی غشاء پلاسمایی اسپرمها استفاده گردید. برای این آزمایش، تعداد 30 عدد پایوت اسپرم منجمد گاو نژاد هلشتاین خریداری و آزمایشهای رنگآمیزی ساختاری جوهر هندی، رنگآمیزی حیاتی، میزان تحرک و آزمایش تورم هیپواسموتیک روی آنها انجام گردید. نتایج حاصله نشان میدهد که میزان نسبت اسپرمهای منجمد واکنش داده به آب مقطر اختلاف معنیداری با رقتهای دیگر داشت و تفاوت معنیداری بین نسبت اسپرمهای واکنش داده به محلولهای رقیق شده و محلولهای ایزو اسمول 300 میلیاسمول مشاهده گردید. اما اختلاف معنیداری بین محلولهای رقیق شده مشاهده نشد، اما نسبت اسپرمهای واکنش داده به محلول دکستروز- نمکی رقیق شده 50 میلیاسمول از دیگر محلولهای رقیق شده بیشتر بود. بنابراین برای بررسی وضعیت غشاء پلاسمایی اسپرمهای منجمد میتوان از آب مقطر و از محلول رقیق شده 50 میلیاسمول دکستروز- نمکی استفاده نمود. همچنین نتایج نشان میدهد که ارتباط مثبت و معنیداری بین درصد تحرک و میزان پاسخ اسپرمها به محلولهای هیپواسمول وجود دارد اما ارتباط معنیداری بین تعداد اسپرمهای زنده و تعداد اسپرمهای واکنش داده به محلولهای هیپواسمول وجود ندارد بنابراین میتوان بیان داشت که آزمایش های تعیین درصد تحرک و هیپواسموتیک برای ارزیابی اسپرمهای منجمد ارزشمند میباشند.