بررسی علل وقوع سخت‌زایی بالینی در گاو

    به منظور بررسی علل سخت‌زایی در گاو اطلاعات مربوط به 255 مورد سخت‌زایی که طی یک دوره 20 ساله به درمانگاه تخصصی دانشکده دامپزشکی (اهواز، شیراز و ارومیه) ارجاع شده بود، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.  از این تعداد که گاوهای آمیخته بومی و دورگ بودند، 80 مورد (4/31 درصد) در زایمان اول، 48 مورد (8/18درصد) در زایمان دوم، 45 مورد (6/17درصد) در زایمان سوم، 43 مورد (9/16درصد) در زایمان چهارم، 39 مورد (3/15درصد) در زایمان پنجم و بیشتر بودند.  از این تعداد 110  مورد (1/43درصد) سخت‌زایی با منشاء مادری و 127 مورد (8/49درصد) سخت‌زایی با منشاء جنینی داشتند و در 18 مورد (1/7درصد) هر دو نوع سخت‌زایی با هم مشاهده شد.  فراوانی موارد سخت‌زایی و نوع مادری و جنینی آن با تعداد زایش ارتباط معنی‌دار معکوس در حد 001/0 داشتند.  در سخت‌زایی‌های با منشاء مادری باز نشدن گردن رحم (سرویکس) و پیچ خوردگی رحم از بقیه موارد بیشتر بود و بجز سستی رحم و پارگی مجرا بقیه موارد با تعداد زایش ارتباط معنی‌دار داشتند.  تنگی گردن رحم با پیچ خوردگی رحم به راست و تنگی لگن ارتباط معنی‌دار مثبت داشت.  از سخت‌زایی‌های با منشاء جنینی تا خوردگی اندام‌ها و به دنبال آن حالت ”P₂” شکمی و ورود لگنی ”P₁” خلفی بیشتر از حالات دیگر مشاهده گردید.  شکل‌های ظاهری غیرطبیعی (ناهنجاری) در همه زایمان‌ها تقریباً به یک نسبت دیده شد.  همه این نوع سخت‌زایی‌ها با تعداد زایش ارتباط خیلی معنی‌دار منفی داشتند و بجز ورود لگنی عمودی و حالت جانبی بقیه موارد با هم ارتباط معنی‌دار داشتند.  این مشاهدات توجه را به علل احتمالی ایجاد سخت‌زایی جلب کرده و به آمادگی دامپزشک برای درمان سخت‌زایی کمک می‌کند.