مطالعه‌ی مورفومتریک مخ و مخچه در خدنگ هندی خاکستری (Herpestes edwardsii)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 استاد گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 استادیار گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

    خدنگ نام حیوانی است که شامل 30 گونه از خانواده­ی خدنگیان (Herpestidae) می­باشد و در نواحی وسیعی از جنوب غرب آسیا و به خصوص در ایران یافت می­شوند.  مطالعات آناتومیکی و مورفومتریک مغز به دلیل اهمیت بالای آن در زمینه­های مختلف دامپزشکی و جانورشناسی مورد توجه متخصصین علوم تشریح بوده است.  به دلیل کمبود اطلاعات لازم پیرامون ساختمان مغز در گوشتخواران وحشی، مطالعه­ی حاضر به منظور ادراک بهتر از ویژگی­های مورفومتریک آن در خدنگ انجام گرفت.  بدین منظور از لاشه­ی 8  قلاده خدنگ بالغ که در نواحی مختلف استان فارس بر اثر حوادث طبیعی مرده بودند، استفاده گردید.  در ادامه مغز به دقت از جمجمه جدا شده و اندازه­گیری و مشاهدات لازم بر روی قسمت­های مختلف آن ثبت گردید.  اعداد به دست آمده از اندازه­گیری­ها به تفکیک جنسیت، به کامپیوتر داده شده و به منظور آنالیز آماری از برنامه­ی SPSS (نسخه­ی 22) و آزمون تی دانشجویی (T.student) استفاده گردید.  سطح 05/0P≤ برای معنادار بودن اختلاف بین داده­ها در نظر گرفته شد.  نتایج این مطالعه نشان داد که نسبت وزن مغز به وزن بدن (EQ) و همچنین نسبت وزن مخچه به وزن کل مغز در خدنگ از سایر گوشتخواران بیش­تر است.  به طور کلی، یافته­های مورفومتریک مغز خدنگ با  سبک زندگی حیوان هماهنگی دارد.  از لحاظ الگوی برآمدگی­ها و فرورفتگی­های سطح مخ تفاوتی بین خدنگ و بقیه گوشخواران دیده نشد.  این مطالعه یک ارزیابی اولیه بوده و به منظور مطالعات پیشرفته­تر، استفاده از روش­های تصویربرداری جدید پیشنهاد می­شود.

کلیدواژه‌ها


Abraham, M.S., Muhammad, Y.F., Ademola, O.A., Ibegbu, J.A., & Oseloka, A. (2016). Comparative Anatomical Studies of the Cerebrum, Cerebellum, and Brainstem of Males Guinea pig (Cavia porcellus) and Rabbit (Oryctolagus cuniculus). Journal of Veterinary Anatomy. 9(2),1 –14.
Danmaigoro, A., Hena, S.A., Ibrahim, A.A., Shehu, S.A. & Mahmud M.A. (2016). Comparative Morphometry and Histological Studies of the Cerebellum of Catfish (Clarias gariepinus) and Tilapia (Oreochromis niloticus). Journal of Applied Life Sciences International .7(4)1-6.
Dyce, K.M., Sack, W.O. & Wensing, C.J.G. (2017) Textbook of Veterinary Anatomy. 5th edition. Philadelphia, US,Saunders. pp 479 – 490.
Eric, H.C. (2006). Brain facts and figures. In: Neurosciences for Kids. University of Washington, Washington, America. pp 1-8.
González-Lagos, C., Sol, D. & Reader, S.M. (2010). Large-brained mammals live longer. Journal of Evolutionary Biology.  23(5),1064-74.

Graïc, J.M., Peruffo A., Ballarin, C., & Cozzi B. (2107). The Brain of the Giraffe (Giraffa Camelopardalis) Surface Configuration, Encephalization Quotient, and Analysis of the Existing Literature. Anatomical Records. 300(8),1502-1511.

Ibegbu, A.O., Adubazi, P., Yahaya, B.O., Musa, S.A. (2014) Comparative Micromorphological Studies of the Cerebrum in Three Mammalian Species: Rabbits (Oryctolagus cuniculus), Wistar Rats (Rattus norvegicus) and African Giant Rats (Cricetomys gambianus). Journal of Veterinary Anatomy. 7(1),33 – 47.
Irimescu, I., Bolfa, P., Crisan, M., Dezdrobitu, C. & Damian A. (2015). Macroscopical and histological aspects of the cerebellum in chinchillas, Agriculture and Agricultural Science Procedia 6, 350-357.
König, H.E. & Leibich, H.G. (2020). Veterinary Anatomy of Domestic Animals Textbook and Colour (7th ed.) Schattauer Verlag, Vienna, Austria. pp. 233-258.
Nieuwenhuys, R., Ten Donkelaar, H.J. & Nicholson, C (1998) The Central Nervous System of Vertebrates., Berlin: Springer. 3, 25 -29.
Pakozdy, A., Angerer, C., Klang, A., König, E.H. & Probst, A. (2014). Gyration of the feline brain: localization, terminology and variability. Anatomia Histologia Embryologia, 44(6):422-7
Pal, B., Chowdhury, S., & Ghosh, R.K., (2003). Comparative anatomical study of the cerebellum of the man and fowl. Journal of the Anatomy Society of India. 52 (1), 1-8.
Russel, M.S. (1979). The brain size and intelligence: comparative perspective in brain behavior and evolution (Oakly and Plotkin ed.), Associated Book Publishers, London. pp: 127-53.
Rasouli, B., Gholami, S. Ahrari. M.S. 2015. Topographic and morphometric studies on the spinal cord of the male and female indian gray mongoose (herpestes edwardsii), Cibtech Journal of Zoology. 4(3):75-82.
Rasouli, B. & Gholami, S. (2020). Histological Aspects of Cerebrum and Cerebellum in Adult Male and Female Mongoose (Herpestes edwardsii). Iranian Journal of Veterinary Medicine. 14(3), 305-314
Schmidt, M.J., Pilatus, U., Wigger, A., Kramer, M. & Oelschlager, H.A. (2009). Neuroanatomy of the calf brain as revealed by high-resolution magnetic resonance imaging. Journal of Morphology. 270,745–758.
Shoshani, J., kupsky, W.J. & Merchant, G.H. ( 2006). Elephant Brain. Part 1: Gross Morphology functions, comparative anatomy and evolution. Brain Research Bulletin, 70,124-157.
Sultan, F.&  Braitenberg, V. (1993) Shapes and sizes of different mammalian cerebella. A study in quantitative comparative neuroanatomy. Journal of  Hirnforsch. 34,79-92.
Treuting, P.M., Dintzis, S.M., (2012). Comparative Anatomy and Histology, A Mouse and Human Atlas,1st edition, Academic Press, Elsevier, New York. pp: 340-370.