اصول اخلاقی انتشار مقاله

قوانین کلی مربوط به رعایت اصول اخلاقی در انتشار مقالات علمی در

مجله دامپزشکی ایران

 

رعایت اخلاق در انتشار جهت انتشار مقاله­های پژوهشگران در واقع بر پایه اعتماد بین ناشر و نویسندگان می باشد. در این راستا رعایت یکسری موارد ضروری بنظر می­رسد:

1) نویسنده یا نویسندگان باید مواد و روش کاری را ارائه دهد که سایر محققین با به کار گیری آن بتوانند مجدداً آزمایش را تکرار نمایند.

2) رعایت اصول اخلاقی در انجام کار پژوهشی:

در هر مطالعه پژوهشی آزمایش­هایی که روی حیوان انجام می شود بایستی اصول اخلاقی ذیل رعایت گردد تا مقاله مستخرج از آن کار پژوهشی بتواند وارد فرآیند داوری در مجله دامپزشکی ایران شود.

3) برای هر نوع  آزمایش انسانی، همه کارها باید مطابق اعلامیه  CODEX rules & guidelines for research (http://www.codex.uu.se/en/forskningdjur.shtml) انجام شود این دستورالعمل از طریق URL ذیل قابل دستیابی است.

4) نویسنده یا نویسندگان بایستی طی انجام کار تمامی اقدامات ممکن برای اجتناب از آزار حیوان در همه مراحل آزمایش انجام شده را بعمل آورند.

منشوراصول اخلاقی کار با حیوانات آزمایشگاهی مجله دامپزشکی ایران

آزمایش بر روی حیوانات  کمک موثری در علم دامپزشکی و رفاه بشری به شمار می­آید به نحوی که در زمینه درمان و پیشگیری از بیماری­ها کمک های شایانی نموده است. بسیاری از پیشرفت های مهم در حیطه دانش پزشکی که صورت بنیادی، کاربردی یا بنیادی-کاربردی مطرح می شوند جهت استفاده برای پیشگیری و درمان بیماری­هایی که روش های مناسب کنترلشان هنوز در دسترس نیستند نیازمند انجام آزمایشاتی بر روی مدل حیوان می­باشند که در این رابطه پیش در آمد بسیاری از پیشرفت های گذشته و همچنین پیشرفت­های آتی، آزمایشاتی است که بر روی حیوانات صورت می گیرد بعبارت دیگر علوم پزشکی و دامپزشکی بر پایه این تلاش­های آزمایشگاهی بر روی حیوان استوار می باشد.

از سوی دیگر طبق قوانین اخلاقی بین المللی مواد یا تجهیزات جدید نباید برای اولین بار روی بشر آزمایش شوند مگر اینکه آزمایشات قبلی بر روی حیوانات آزمایشگاهی مناسب مبنی بر بی خطربودن آنها گزارش شده باشد. از اینرو رعایت موارد ذیل جهت چاپ یک مقاله در مجله دامپزشکی ایران الزامی است:

الف) محافظت از سلامت بشر و حیوانات به انجام آزمایش­هایی بر روی گونه های مختلف حیوانی نیاز دارد که برای هر موردی بایستی گونه و مدل مناسب بکار گرفته شود.

ب) در صورت نیاز به استفاده از متدهایی مثل مدل های ریاضی، شبیه سازی های کامپیوتری و سیستم های بیولوژیکی آزمایشگاهی باید پیش از انجام آزمایش روی حیوان بصورت مناسب استفاده شوند.

ج) بایستی بصورت کاملاً شفاف مشخص گردد که آزمایش دارای نقش بسزایی جهت تامین سلامتی انسان یا حیوان و یا پیشرفت دانش بیولوژیکی دارد.

د) حیوانات انتخاب شده برای آزمایش باید سالم و در صورت نیاز مدل سازی شده بود و حداقل تعداد لازم، برای بدست آوردن نتایج قابل قبول از نظر علمی در نظر گرفته شوند.

ه) کلیه پژوهشگران بایستی با حیوانات به عنوان موجوداتی با درک و حساس رفتار کنند در این رابطه بایستی بصورت صحیح  نگهداری شوند تا از ایجاد رنج، درد و اضطراب در آنها پرهیز شود و یا به حداقل رسانده شوند.

و) پژوهشگران باید در نظر داشته باشند روش­هایی که سبب درد در انسان می شوند سبب درد در سایر گونه های مهره داران نیز می شوند.

ز) روشهایی که سبب درد طاقت فرسا یا اضطراب در حیوان می شود باید با استفاده از بی حس کننده و آرامبخش های مناسب و یا بیهوشی، مطابق با تکنیک های مورد قبول دامپزشکی انجام شوند. جراحی یا دیگر روش های درد ناک نباید بر روی حیوان هوشیار و یا با استفاده از بی حس کننده های موضعی، انجام شوند.

ح) حیواناتی که در طی آزمایش ممکن است دچار درد و رنج مزمن، اضطراب و یا ناتوانی شوند و امکان درمانشان نیست در پایان آزمایش و یا در زمان مناسب باید بدون درد کشته شوند.

ط) بهترین شرایط زندگی ممکنه باید برای حیواناتی که برای اهداف بیومدیکال نگهدای می شوند فراهم شود. معمولا نگهداری از حیوانات باید زیر نظر دامپزشکانی باشد که تجربه کار با حیوانات آزمایشگاهی را دارند.

ی) مدیر دپارتمانی که از حیوانات استفاده می کنند ضامن صلاحیت و تجربه پرسنل برای انجام مراحل آزمایش بر روی حیوانات است. مدیر دپارتمان بایستی بصورت دوره ای کلیه افرادی را که بر روی حیوانات آزمایشگاهی کار می کنند آموزش داده و نسخه ای از تاییدیه آموزش را به کمیته اخلاقی واحد ارسال دارد و همچنین اطمینان حاصل کند که کلیه موارد در دپارتمان بکار گرفته می­شود.

ک) جهت نظم دهی بیشتر موسسه های پرورش حیوانات خاص بهترین منبع برای تهیه و تحویل حیوانات رایج آزمایشگاهی هستند.

ل) مدیر دپارتمان ضامن سلامتی انسان و حیوان طی پروسه نقل و انتقال حیوانات آزمایشگاهی است.

م) اقامتگاه حیوان باید تضمین کننده سلامت عمومی حیوان باشد و از استرس های غیر ضروری نیز اجتناب شود.

توجه به فضای اختصاص داده شده به هر حیوان،  با توجه به گونه ها ضروری است و باید استانداردهای مناسب بهداشتی مثل حفاظت در برابر شکارچیان، حشرات موذی و دیگر آفت ها حفظ شود. همچنین فضا و ساختار مکانی برای قرنطینه کردن و جداسازی نیز باید باشد. از سوی دیگر صرفا بایستی افراد دارای مجوز کار در این محدوده ها تردد نمایند.

ن) شرایط  زیست محیطی از قبیل  دما، رطوبت، تهویه، روشنایی و برهم کنش های اجتماعی باید با نیاز های گونه نگهداری شده سازگار باشد. باید امکانات مناسب در دسترس حیوان بوده و  پسماند حیوان نیز بطور مناسب دفع شوند.

ص) حیوانات باید غذای کافی با حجم و کیفیت مناسب با توجه به نیازهایشان دریافت کنند تا سلامتشان حفظ شود مگر آنکه موضوع آزمایش مطالعات تغییرات نیازهای تغذیه­ای باشد و باید دسترسی آزاد به آب آشامیدنی داشته باشند.

ع) در صورتیکه جایگزین مناسبی به جای حیوانات زنده برای انجام آزمایش وجود دارد بایستی از آن متدها در جهت کاهش به کارگیری حیوانات آزمایشگاهی استفاده گردد (از قبیل روش های بیولوژیکی و غیر بیولوژیکی).