مطالعه آناتومیکی حفره بینی و سینوس های اطراف آن در گوسفند سنگسری از طریق تصاویر سی تی اسکن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، گرمسار، ایران

2 استادیار گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

3 دانش آموخته دکترای عمومی دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

چکیده

    تکنیک­های مدرن تصویر­برداری تشخیصی این امکان را ایجاد می­کنند که با بررسی دقیق ارگان­ها و ساختار­ها در مقاطع و زوایای مختلف تصویر دقیقی از موقعیت و وضعیت آن­ها به دست آید.  به جهت کمبود اطلاعات تخصصی در زمینه­ی حفره­ی بینی و سینوس­های اطراف آن در گوسفندهای نژادهای ایرانی، این مطالعه با هدف ارزیابی وضعیت طبیعی این ساختار­ها از طریق تصاویر سی­تی­اسکن طراحی گردید.  یافته­های این مطالعه جهت بررسی آسیب­ها در حفره­ی بینی و سینوس­ها و انجام اعمالی مانند شاخ­بری و سینوسکوپی کمک­کننده است.  جهت انجام این مطالعه تعداد 8 سر گوسفند نر نژاد سنگسری که در بررسی بالینی اولیه سالم بودند، مورد استفاده قرار گرفت.  تصاویر از مقاطع طولی و عرضی تهیه شد و در بیشتر موارد تصاویر به صورت عمود بر استخوان کامی اخذ شد.  همچنین دندان­های گونه­ای به عنوان راهنمای موقعیت تصویر در نظر گرفته شد.  در این مطالعه مشخص­گردید که در گوسفند نژاد سنگسری سینوس­های آرواره­ای، کامی، پیشانی و اشکی سینوس­های اطراف حفره­ی بینی را تشکیل می­دهند که محدوده و جایگاه هر یک از آن­ها در این مطالعه بررسی شده است.  علاوه بر آن موقعیت و شکل بوقک­ها و مجاری بینی مطالعه گردید.  نتایج این بررسی نشان­ داد که حفره­ی بینی و مجاری آن در گوسفند سنگسری به نسبت نشخوار­کنندگان دیگر وسیع­تر بوده و مجرای شکمی بینی وسعت زیادی دارد.  موقعیت و تعداد سینوس­های اطراف بینی با وجود تفاوت­های اندک، همانند سایر نشخوارکنندگان و نژادهای دیگر گوسفند است.  سی­تی­اسکن تصویر جامعی از اجزای ساختارهای موجود در ناحیه­ی سر به ویژه حفره­ی بینی و سینوس­های اطراف آن در گوسفند ارائه می­دهد و روشی مناسب جهت تشخیص انواع نئوپلازی، تروما، بیماری التهابی عفونی و غیر­عفونی در این ناحیه می­باشد.

کلیدواژه‌ها


Awaad, A.S.,  Abdel Maksoud,  M.K.M., Fathy M.Z. (2019). Surgical anatomy of the nasal and paranasal sinuses in Egyptian native sheep (Ovis aries) using computed tomography and cross sectioning. Anatomia, Histologia, Embryologia. 48(4):279-289.
Alsafy, M.A., El-Gendy, S.A., Abumandour, M.M. (2014). Computed tomography and gross anatomical studies on the head of one-humped camel (Camelus dromedarius). Anatomical Recrords. 297(4), 630 42.
Alsafy, M.A., El-Gendy, S.A., El Sharaby, A.A.(2013). Anatomic reference for computed tomography of paranasal sinuses and their communication in the Egyptian buffalo (Bubalus bubalis). Anatomia, Histologia, Embryologia. 42(3),220-31.
Badlangana, N.L., Adams, J.W., Manger, P.R. (2011). A comparative assessment of the size of the frontal air sinus in the giraffe (Giraffa camelopardalis). Anatomical records. 294, 931–940.
Crijns, C. P., Weller, R., Vlaminck, L, Verschooten, F., Schauvliege, S, Powell, S.E., Van Bree H.J.J., Gielen I.M.V.L. (2017). Comparison between radiography and computed tomography for diagnosis of equine skull fractures. Equine Veterinary Education. 31(10), 543-550.
De Zani, D., Borgonovo, S., Biggi, M., Vignati, S., Scandella, M., Lazzaretti, S., Modina, S., Zani D. (2010). Topographic comparative study of paranasal sinuses in adult horses by computed tomography, sinuscopy, and sectional anatomy.Veterinary Research Communications. 34 Suppl 1:S13-6.
D'Août, C., Nisolle, J.FNavez, M., Perrin, R., Launois, T., Brogniez, L., Clegg, P., Hontoir F., Vandeweerd, J.M. (2015). Computed Tomography and Magnetic Resonance Anatomy of the Normal Orbit and Eye of the Horse. Anatomia, Histologia, Embryologia. 44(5):370-7. 
Dyce, K.M., Sack, W.O., Wensing, C.J.G. (2018). Textbook of Veterinary Anatomy. (5th ed). Saunders press. London, UK. p. 479 – 490.
El-Gendy, S.AAlsafy, M.A., El Sharaby, A.A. (2014). Computed tomography and sectional anatomy of the head cavities in donkey (Equus asinus). Anatomical Science International. 89(3):140-150.
El Sissi, M., El shafey, A.B., Ali, A.M., Allam,  A.H.M. (2017). Endoscopic Sinus and Nasal Surgery Training Using Sheep as Animal Model. The Egyptian Journal of Anatomy. 40(2),381-390.
König HE, Leibich HG (2020). Veterinary Anatomy of Domestic Animals Textbook and Colour (7th ed) Schattauer Verlag , Vienna , Austria. p. 233-258.
Madkour, N., Amin, M., Karkoura, A.A., Alsafy, M.A.M., El-Gendy, S.A. (2016). Computed Tomography and Gross Anatomical Studies of the Orbital Cavity of the Baladi Goat (Capra hircus) Alexandria Journal of Veterinary Sciences. 51(2), 74- 81.
Masoudifard, M., Shojaei, B., Vajhi, A.R. (2008). Radiographic anatomy of the head of the sheep. Iranian Journal of Veterinary Science. 3(4), 41-48.
Moawad U.K., Awaad A.S., Abedellaah, B.A. (2017). Morphological, histochemical and computed tomography on the vomeronasal organ (Jacobson’s organ) of Egyptian native breeds of goats (Capra hircus). Beni-Suef University Journal of Basic and Applied Sciences. 6(2),174–183.
Tshering Vogel, D.W., Thoeny, H.C. (2016) Cross-sectional imaging in cancers of the head and neck: how we review and report. Cancer Imaging. 16, 20-26.