TY - JOUR ID - 152676 TI - ارزیابی هیستوپاتولوژی روند ترمیم زخم پوستی در نواحی دریافت‌کننده‌ی بوتولینوم توکسین نوع A در موش صحرایی JO - نشریه دامپزشکی ایران JA - IVJ LA - fa SN - 1735-6873 AU - حقیقی زاده, علی AU - رونق, علی AU - سابیزا, سروش AU - رضائی, آناهیتا AD - دانش آموخته دکتری عمومی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران AD - استادیار گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران AD - دانشیار گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 18 IS - 1 SP - 25 EP - 33 KW - سم بوتولینیوم نوع A KW - ترمیم زخم KW - موش صحرایی KW - بوتاکس DO - 10.22055/ivj.2022.325078.2435 N2 -     امروزه استفاده­ی روز افزون از محصولات زیبایی از جمله بوتاکس نگرانی‌هایی را در تأثیر ثانویه‌ی آن‌ها بر بدن به وجود آورده است.  ترمیم زخم‌های ایجاد شده در محل این تزریقات و محل‌های فلج شده از این دارو مورد نظر بسیاری از محققین و پزشکان قرار گرفته است.  مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی روند ترمیم زخم ناشی از اتفاقات در ناحیه‌ای که پیشتر تحت تجویز بوتاکس قرار گرفته است، انجام ‌شده است.  این مطالعه در 30 سر موش صحرایی در محدوده­ی وزنی 200 تا 250 گرم انجام گرفت.  حیوانات 10 روز پیش از انجام جراحی در گروه بوتاکس، به میزان 5 واحد بوتاکس و در گروه شاهد، سرم سالین با حجم یک میلی­لیتر در فضای زیر جلدی در ناحیه­ای به ابعاد 20×20 میلی‌متر تزریق شد.  پس از گذشت 10 روز، جراحی با برداشت ناحیه­ی تزریق شده از پوست به صورت تمام ضخامت انجام شد.  هر کدام از گروه­های بوتاکس و شاهد به سه زیرگروه مساوی (5n=) تقسیم شد که هر یک از زیر گروه­ها به ترتیب در روزهای 7، 14 و 21 و پس از آسان­کشی حیوانات از نظر ماکروسکوپی و میکروسکوپی بررسی گردیدند.  در ارزیابی ماکروسکوپی اندازه­ی زخم و درصد بسته شدن زخم، تفاوت معنی­داری بین دو گروه بوتاکس و کنترل مشاهده نگردید؛ اگرچه در تمامی زمان­ها درصد بسته شدن زخم در گروه بوتاکس از کنترل بیشتر بود.  در ارزیابی میکروسکوپی در مقاطع پوست 7 روز پس از ایجاد زخم، در گروه بوتاکس تعداد زیادی فیبروبلاست و مویرگ­های خونی که حاوی اریتروسیت­های فراوان بودند.  در روز 14 در گروه بوتاکس، بافت جوانه­ی گوشتی بلوغ سریع­تری را نشان داد و بافت جوانه­ی گوشتی، حاوی تعداد کمتری فیبروبلاست بود و میزان رشته­های کلاژن بیشتری روئیت گردید.  روز 21 در همه­ی موش­های گروه بوتاکس بیشتر زخم توسط کراتینوسیت­های تکثیر یافته به طور کامل پوشانده شده بود و در قسمت درم نیز به نسبت گروه شاهد بافت همبندی با رشته­های صورتی رنگ و تعداد کمی فیبروبلاست و مویرگ خونی قابل مشاهده بود.  به طور کلی، این مطالعه نشان داد که ترمیم زخم در مناطقی که قبلا بوتاکس تزریق شده است مشکل ساز نیست، بلکه با سرعت و کیفیت بهتری انجام می­شود. UR - https://www.ivj.ir/article_152676.html L1 - https://www.ivj.ir/article_152676_600a80ce14456feee12d9b1bc5cb3e8c.pdf ER -