ارزیابی هیستوپاتولوژی روند ترمیم زخم پوستی در نواحی دریافت‌کننده‌ی بوتولینوم توکسین نوع A در موش صحرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری عمومی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 استادیار گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 دانشیار گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

    امروزه استفاده­ی روز افزون از محصولات زیبایی از جمله بوتاکس نگرانی‌هایی را در تأثیر ثانویه‌ی آن‌ها بر بدن به وجود آورده است.  ترمیم زخم‌های ایجاد شده در محل این تزریقات و محل‌های فلج شده از این دارو مورد نظر بسیاری از محققین و پزشکان قرار گرفته است.  مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی روند ترمیم زخم ناشی از اتفاقات در ناحیه‌ای که پیشتر تحت تجویز بوتاکس قرار گرفته است، انجام ‌شده است.  این مطالعه در 30 سر موش صحرایی در محدوده­ی وزنی 200 تا 250 گرم انجام گرفت.  حیوانات 10 روز پیش از انجام جراحی در گروه بوتاکس، به میزان 5 واحد بوتاکس و در گروه شاهد، سرم سالین با حجم یک میلی­لیتر در فضای زیر جلدی در ناحیه­ای به ابعاد 20×20 میلی‌متر تزریق شد.  پس از گذشت 10 روز، جراحی با برداشت ناحیه­ی تزریق شده از پوست به صورت تمام ضخامت انجام شد.  هر کدام از گروه­های بوتاکس و شاهد به سه زیرگروه مساوی (5n=) تقسیم شد که هر یک از زیر گروه­ها به ترتیب در روزهای 7، 14 و 21 و پس از آسان­کشی حیوانات از نظر ماکروسکوپی و میکروسکوپی بررسی گردیدند.  در ارزیابی ماکروسکوپی اندازه­ی زخم و درصد بسته شدن زخم، تفاوت معنی­داری بین دو گروه بوتاکس و کنترل مشاهده نگردید؛ اگرچه در تمامی زمان­ها درصد بسته شدن زخم در گروه بوتاکس از کنترل بیشتر بود.  در ارزیابی میکروسکوپی در مقاطع پوست 7 روز پس از ایجاد زخم، در گروه بوتاکس تعداد زیادی فیبروبلاست و مویرگ­های خونی که حاوی اریتروسیت­های فراوان بودند.  در روز 14 در گروه بوتاکس، بافت جوانه­ی گوشتی بلوغ سریع­تری را نشان داد و بافت جوانه­ی گوشتی، حاوی تعداد کمتری فیبروبلاست بود و میزان رشته­های کلاژن بیشتری روئیت گردید.  روز 21 در همه­ی موش­های گروه بوتاکس بیشتر زخم توسط کراتینوسیت­های تکثیر یافته به طور کامل پوشانده شده بود و در قسمت درم نیز به نسبت گروه شاهد بافت همبندی با رشته­های صورتی رنگ و تعداد کمی فیبروبلاست و مویرگ خونی قابل مشاهده بود.  به طور کلی، این مطالعه نشان داد که ترمیم زخم در مناطقی که قبلا بوتاکس تزریق شده است مشکل ساز نیست، بلکه با سرعت و کیفیت بهتری انجام می­شود.

کلیدواژه‌ها


Al-Qattan, MM.; Al-Shanawani, BN. and Alshomer, F. (2013). Botulinum toxin type A: implications in wound healing, facial cutaneous scarring, and cleft lip repair. Annals of Saudi medicine33(5): 482-488.
Gassner, H.G. & Sherris, D.A. (2003). Chemoimmobilization: improving predictability in the treatment of facial scars. Plastic and Reconstructive Surgery112(5), 1464-1466.
Sherris, D.A. & Gassner, H.G. (2002). Botulinum toxin to minimize facial scarring. Facial Plastic Surgery, 18(1): 035-040.
Carruthers, A., Kiene, K. & Carruthers, J. (1996). Botulinum A exotoxin use in clinical dermatology. Journal of the American Academy of Dermatology, 34(5): 788-797.
Kucukkaya, D.; Irkoren, S.; Ozkan, S. & Sivrioglu, N. (2014). The effects of botulinum toxin A on the wound and skin graft contraction. Journal of Craniofacial Surgery, 25(5): 1908-1911.
Park, T.H., Rah, D.K., Chong, Y. and Kim, J.K. (2015). The effects of botulinum toxin A on survival of rat TRAM flap with vertical midline scar. Annals of plastic surgery, 74(1): 100-106.
Kim, Y.S., Roh, T.S., Lee, W.J., Yoo, W.M. & Tark, K.C. (2009). The effect of botulinum toxin A on skin flap survival in rats. Wound repair and regeneration, 17(3): 411-417.
Huang, L. (2018). Beneficial effect of botulinum toxin A on secondary ischaemic injury of skin flaps in rats. British Journal of Oral and Maxillofacial Surgery, 56(2): 144-147.
Oryan, A. & Alemzadeh, E. (2020). Comparison of botulinum toxin type A and aprotinin monotherapy with combination therapy in healing of burn wounds in an animal model. Molecular Biology Reports, 47(4): 2693-2702.
Lee, BJ.; Jeong, JH.; Wang, SG.; Lee, JC.; Goh, EK. & Kim, HW. (2009). Effect of botulinum toxin type a on a rat surgical wound model. Clinical and Experimental Otorhinolaryngology, 2(1): 20.
Naldaiz‐Gastesi, N.; Bahri, OA.; Lopez de Munain, A.; McCullagh, KJ. & Izeta, A. (2018). The panniculus carnosus muscle: an evolutionary enigma at the intersection of distinct research fields. Journal of Anatomy, 233(3): 275-288.
Chatchai Pruksapong, MD.; Sanipreeya Yingtaweesittikul, MD. & Chairat Burusapat, MD. (2017). Efficacy of botulinum toxin a in preventing recurrence keloids: double blinded randomized controlled trial study: intraindividual subject. Journal of The Medical Association of Thailand, 100(3): 280-286.
Lebeda, FJ.; Dembek, ZF. & Adler, M. (2012). Kinetic and reaction pathway analysis in the application of botulinum toxin A for wound healing. Journal of toxicology, Article ID 159726, https://doi.org/10.1155/2012/159726.
Roh, TS.; Hong, JW.; Lee, WJ.; Yoo, HS.; Lew, DH. & Kim, YS. (2013). The Effects of Botulinum Toxin A on Collagen Synthesis, Expression of MMP (matrix metalloproteinases)-1, 2, 9 and TIMP (tissue inhibitors of metalloproteinase)-1 in the Keloid Fibroblasts. Archives of Aesthetic Plastic Surgery, 19(2): 114-119.
Xiao, Z. & Qu, G. (2012). Effects of botulinum toxin type a on collagen deposition in hypertrophic scars. Molecules, 17(2): 2169-2177.
Zhou, J.,  Ni, M., Liu, X., Ren, Z. &. Z. (2017). Curcumol Promotes Vascular Endothelial Growth Factor (VEGF)-Mediated Diabetic Wound Healing in Streptozotocin-Induced Hyperglycemic Rats. Medical Science Monitor. 23: 555–562.