بررسی ارتباط بین شاخص امتیاز بدنی با پروفایل‌های لیپیدی و غلظت تستوسترون سرم در سگ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری عمومی دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 استاد گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

    فاکتورهای متعددی، در ایجاد چاقی در حیوانات نقش دارند، که از مهم­ترین آن­ها می­توان فقدان تمرین، تغذیه­ی بیش از حد و اختلالات هورمونی را نام برد.  تستوسترون، مسوول بسیاری از مشخصات فیزیکی در حیوانات نر است.  شاخص امتیاز بدنی (BCS)، جهت مشخص نمودن وضعیت بدن به کار برده می­شود.  وزن بدن، با اخته کردن، به شکل معنی­داری در سگ­ها افزایش می­یابد.  هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی ارتباط بین شاخص امتیاز بدنی با پروفایل­های لیپیدی و غلظت سرمی تستوسترون در سگ­های چاق، نرمال و لاغر­ بود.  این مطالعه بر روی 150 قلاده سگ نر سالم، ارجاعی به بیمارستان دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز، انجام شد.  سگ­های صاحب­دار، به سه گروه مساوی تقسیم شده بودند:  گروه A (چاق)، گروه B (نرمال) و گروه C (لاغر).  50 قلاده سگ در هر گروه وجود داشت.  از سیستم BCS، شماره 1 تا 9، استفاده شده بود.  سگ­ها از بین نژادهای بزرگ (ژرمن ­شفرد و دوبرمن ­پینچر)، جنس نر و در محدوده­ی سنی 1 تا 7 سال انتخاب شدند.  فاکتورهای لیپیدی سرم (غلظت تری­گلیسرید، کلسترول تام، HDL-C، LDL-C و VLDL-C) با استفاده از روش اسپکتروفتومتری اندازه­گیری شدند.  غلظت تستوسترون نیز به روش الایزا، تعیین گردید.  شاخص توده­ی بدنی و  غلظت تستوسترون، بر میزان پروفایل­های لیپیدی تأثیر داشتند، به نحوی که افزایش شاخص توده­ی بدنی در سگ­های چاق (A)، منجر به افزایش معنی­دار در سطح تری­گلیسرید (99/67±06/122 میلی­گرم/دسی­لیتر)، کلسترول تام (25/67±08/241)، LDL-C (10/63±18/134) و VLDL-C (42/13±96/23) و کاهش معنی­دار HDL-C (86/26±98/82) و تستوسترون (57/0±36/3) گردید.  همچنین مشخص گردید که کاهش شاخص توده­ی بدنی در سگ­های لاغر (C)، باعث کاهش معنی­دار در سطح تری­گلیسرید (67/29±24/76 میلی­گرم/دسی­لیتر)، کلسترول تام (89/59±54/203)، LDL-C (99/55±99/89) و VLDL-C (93/5±25/15) و افزایش معنی­دار HDL-C (65/35±64/97) و تستوسترون (82/0±00/9) شد.  میانگین غلظت تستوسترون در سگ­های چاق، نرمال و لاغر به ترتیب 57/0±36/3، 55/0±71/5 و 82/0±00/9 نانوگرم/سی­سی به دست آمد.  نتایج نشان داد که غلظت تستوسترون، با چاقی (افزایش BCS)، کاهش و با لاغری (کاهش BCS)، افزایش می­یابد.  تحقیقات بیشتر لازم است تا درک بهتری از ارتباط بین چاقی و تغییرات هورمونی، مشخص گردد.

کلیدواژه‌ها


Bauer, J. E. (2004). Lipoprotein-mediated transport of dietary and synthesized lipids and lipid abnormalities of dogs and cats. Journal of American Veterinary Medicine Association, 224(5), 668-675.
Biabangard Zak, A., Golalipour, M., Hadadchi, G., & Abbaspour, A. (2015). Study of the relationship between testosterone, age, serum lipoprotein levels and body mass index in men in Golestan Province. Arak Medical University Journal, l 17(11), 29-36.
Bond, P., Lewellyn, W., & Mol, P. V. (2016). Anabolic androgenic steroid-induced hepatotoxicity. Medical Hypotheses, 93, 150-153.
Brunetti, M. A., Nogueira, S., Cesar Sa, F., Peixotol, M., Vasconcellosl, R. S., Ferraudol, A. J., & Carciofil, A. C. (2011). Correspondence between obesity and hyperlipidemia in dogs. Science Rural, 41, 266-271.
 
Chun, J. L., Bang, H. T., Ji, S. Y., Jeong, J. Y., Kim, M., Kim, B., Lee, S. D., Lee, Y. K.,  Reddy, K. E., & Kim, K.H. (2019). A simple method to evaluate body condition score to maintain the optimal body weight in dogs. Journal of Animal Science and Technology, 61(6), 366-370.
Courcier, E. A., Thomson, R. M., Mellor, D. J., & Yam, P. S. (2010). An epidemiological study of environmental factors associated with canine obesity. The Journal of Small Animal Practice, 51(7), 362-367.
Etienne, C. (2020). Clinical Veterinary Advisor: Dogs and cats. (3rd ed.) St. Louis, Missouri, USA.
Ettinger, S. J., Feldman E. C., & Etienne, C. (2017). Textbook of Veterinary Internal Medicine Expert Consult, (8th Edition) W.B. Saunders Company. St. Louis, Missouri, USA.
Goncharov, N. P., Katsya, G. V., Chagina, N. A., & Gooren, L. J. (2009). Testosterone and obesity in men under the age of 40 years. Andrologia, 41(2), 76-83.‏
Jeusette, I. C., Lhoest, E. T., Istasse, L. P., & Diez, M. O. (2005). Influence of obesity on plasma lipid and lipoprotein concentrations in dogs. American Journal of Veterinary Research, 66(1), 81-86.
Kimiagar, M., Sohrab, G., Hemat, M., & Golestan, B. (2011). The relationship between obesity and serum total cholesterol, LDL cholesterol, HDL cholesterol and triglyceride level in men 18-34 years old living in district 6 of Tehran: comparison of BMI, waist and waist to hip ratio. Yafteh, 13(3), 56-63.
Leclerc, L., Thorin, Ch., Flanagan, J., Biourge, V., Serisier, S., & Nguyen, P. (2017). Higher neonatal growth rate and body condition score at 7 months are predictive factors of obesity in adult female Beagle dogs, BMC Veterinary Research, 13: 104.
Malik, I. A., Durairajanayagam, D., & Sing, H. J. (2019). Leptin and its actions on reproduction in males. Asian Journal of Andrology, 21(3), 296–299.
Mao, J., Xia, Z., Chen, J., & Yu, J. (2013). Prevalence and risk factors for canine obesity surveyed in veterinary practices in Beijing, China. Preventive Veterinary Medicine, 112, 438-442.
Moradi, F., Vosoughi, V., Heydarzadeh, A., & Amini Moghadam, S. (2014). Relationship between serum adiponectin levels and lipid profiles, testosterone and cortisol in sedentary men. Journal of Knowledge and Health, 9(3), 21-27.
Perry, L., Shmalberg, J., Tanprasertsuk, J., Massey, D., Honaker, R. W., & Jha, A. R. (2020). Risk factors associated with canine overweightness and obesity in an owner-reported survey. BMC Veterinary Resarch, Under Review.
Porsani, M. Y. H., Teixeira, F. A., Amaral, A. R., Pedrinelli, V., Vasques, V., de Oliveira, A. G.,  Vendramini, T. H. A., & Brunetto, M. A. (2019). Factors associated with failure of dog's weight loss programmes. Veterinary Medicine and Science, 6, 299-305.
Shamim, M. O., Khan, F. M. A., & Arshad, R. (2015). Association between serum total testosterone and Body Mass Index in middle aged healthy men. Pakistan journal of medical sciences, 31(2), 355-359.‏
Warren, B. S., Wakshlag, J. J., Maley, M., Farrell, T. J., Struble, A. M., Panasevich, M. R., & Wells, M. T. (2011). Use of pedometers to measure the relationship of dog walking to body condition score in obese and non-obese dogs. The British Journal of Nutrition, 106(1), 85-89. Xenoulis, P. G., & Steiner, J. M. (2010). Lipid metabolism and hyperlipidemia in dogs. The Veterinary Journal, 183, 12-21.
Zhang, N., Zhang, H., Zhang, X., Zhang, B., Wang, F., Wang, C., & Guan, Q. (2014). The relationship between endogenous testosterone and lipid profile in middle-aged and elderly Chinese men. European journal of endocrinology, 170(4), 487-494.‏